Annelies de Jong: ‘Belevingsgerichte zorg vraagt om liefde en aandacht’

Opleidingsinstituut IMOZ, specialist in belevingsgerichte zorgopleidingen, sloot zich onlangs aan bij het Deltaplan Dementie. We gaan in gesprek met directeur Annelies de Jong over het belang van belevingsgerichte zorg.

Hoe krijg je als zorgprofessional inzicht in de belevingswereld van de bewoner en hoe stem je de zorg hier op af? Dat is de vraag die centraal staat binnen de zorgopleidingen die IMOZ al 22 jaar aanbiedt. De opleidingen worden voornamelijk gevolgd door verzorgenden, verpleegkundigen en casemanagers in de ouderenzorg. “Onze meest belangrijke kernwaarde is de kracht van het contact. We willen met onze opleidingen de al aanwezige competenties van zorgprofessionals verder versterken, waardoor ze beter toegerust zijn om contact te maken met cliënten en met zichzelf”, zegt Annelies.

De afgelopen jaren is er toenemende aandacht voor belevingsgerichte zorg, onder andere door het vernieuwingsprogramma Waardigheid en trotsen het Kwaliteitskader verpleeghuiszorgwaar zorgorganisaties zich aan moeten houden. “In deze programma’s is vastgelegd dat iedere bewoner van het verpleeghuis persoonlijke aandacht moet krijgen. Want de wensen en behoeften van mevrouw Janssen zijn nu eenmaal anders dan die van meneer De Bruin”, legt Annelies uit. “En dat is precies de kern van onze leertrajecten. Belevingsgerichte zorg wordt afgestemd op de beleving, behoeftes en wensen van de bewoner, zodat hij of zij zich gekend weet, gesteund voelt en het gevoel van eigenwaarde positief beïnvloed wordt. In je laatste levensfase af en toe een glimlachmoment mogen ervaren doet er echt toe. En dat vraagt om het geven van liefde en aandacht, naast het verlenen van functionele zorg.”

Zorgprofessionals kunnen bij IMOZ verschillende opleidingen volgen: van Gespecialiseerd Verzorgende Psychogeriatrie, Somatiek en Gerontopsychologie tot Belevingsgericht Verzorgende Somatiek en Psychogeriatrie. Vervolgens zijn er allerlei kopmodules mogelijk, bijvoorbeeld op het gebied van coaching en samenwerking. “We verzorgen vaak trajecten binnen zorgorganisaties met groepen van twaalf tot veertien deelnemers. Ze kunnen daardoor ook van elkaar leren: de ervaring van de ene deelnemer kan iemand anders namelijk weer verder helpen”, aldus Annelies. Ze vertelt dat er ook in toenemende mate behoefte is aan netwerk- en themadagen, bijvoorbeeld op het gebied van palliatieve zorg. Deelnemers kunnen op zo’n dag nieuwe kennis opdoen, collega’s ontmoeten en ervaringen met elkaar uitwisselen.

Gezien de verwachte stijging van het aantal mensen met dementie, zal het de komende jaren een belangrijk thema blijven in de ouderenzorg. Annelies: “Mijn moeder had dementie en worstelde hier enorm mee. ‘Ik wil dit niet’, zei ze steeds tegen me. Tot vorig jaar november woonde ze thuis, waar mijn vader haar verzorgde. Ze overleed in januari van dit jaar. Dementie versluiert het brein en doet vergeten, maar je levensgeschiedenis zal altijd hetzelfde blijven. Daarom houdt de één van bingo, terwijl een ander daar diepongelukkig van wordt. Een omslag van groepsgerichte naar persoonsgerichte zorg is hard nodig. Onze 22 docenten helpen zorgprofessionals graag die omslag te maken. Het zijn stuk voor stuk topprofessionals die altijd de juiste snaar weten te raken.”

Annelies werkte na haar afstuderen vijf jaar als wijkverpleegkundige en had daarna twintig jaar verschillende leidinggevende posities, onder andere in de ouderenzorg. “Ook toen was onderwijs al mijn stokpaardje. Daarom is het mooi om zorgprofessionals nu te mogen ondersteunen met onze leertrajecten.” IMOZ is sinds kort lid van het Deltaplan Dementie, onder andere om bij te dragen aan kennisdeling over thema’s op het gebied van dementie die belangrijk zijn voor verpleegkundigen en verzorgenden. “De kracht van het Deltaplan Dementie ligt in het verbinden, verstevigen en aanjagen van alles wat er al is in Nederland op het gebied van dementie. En dat is veel. Maar het moet niet over organisaties gaan. Het moet gaan over de kwetsbare ouderen en bewoners van verpleeghuizen, zodat zij een waardige, comfortabele en liefdevolle laatste fase van hun leven mogen beleven.”