De coördinatoren van de 65 ketens (of netwerken) dementie in Nederland zijn sinds afgelopen zomer verenigd in het Dementie Netwerk Nederland (DNN). Hansje Pontier is voorzitter van deze onafhankelijke stichting, die zich inzet voor betere, meer persoonsgerichte zorg voor mensen met dementie en hun naasten. 

Verschillende zorgverleners vanuit verschillende disciplines zijn betrokken bij de ondersteuning en zorg voor mensen met dementie. Bij ketenzorg bundelen al deze zorgverleners hun krachten, met één gezamenlijk doel: betere kwaliteit van leven voor degene met dementie. Dit betekent dat zorgverleners met elkaar samenwerken om de zorg af te stemmen op de wensen en behoeften van de persoon met dementie. ‘Met het Dementie Netwerk Nederland willen wij regionale samenwerking bevorderen en initiatieven ontwikkelen die bijdragen aan optimale zorg en welzijn voor mensen met dementie’, legt voorzitter Hansje Pontier uit. Eén van de redenen om het Dementie Netwerk Nederland op te richten, was het stoppen van het Landelijk Netwerk Dementie (LND). Hierin werden regio’s ondersteund door Vilans. ‘Een andere belangrijke reden was dat ketenregisseurs nauwelijks betrokken werden bij nieuwe plannen en landelijke ontwikkelingen, terwijl wij haarfijn weten wat er in de praktijk in onze regio’s gebeurt. Met het Dementie Netwerk Nederland krijgen ketencoördinatoren een veel sterkere positie. Bovendien kunnen we door het benutten van elkaars kennis en ervaring de praktijk veel beter vertegenwoordigen’, legt Pontier uit.

Pontier kon vlak na de oprichting van het netwerk meteen aan de slag: in september presenteerde de Vereniging van verpleegkundigen en verzorgenden (V&VN) het nieuwe expertisegebied dementieverpleegkundige. ‘Een prima profiel, maar er ontstond veel onrust. Casemanagers met een sociale achtergrond werden echt tekort gedaan’, aldus Pontier. ‘Het Dementie Netwerk Nederland vindt dat de twee instroommogelijkheden – verpleegkundig en sociaal werk – moeten blijven bestaan, net als de naam casemanager dementie. Daar willen wij ons de komende tijd hard voor maken.’ Een ander speerpunt voor 2018 is de organisatie van ketenzorg en de functie van de ketencoördinator. ‘Veel regio’s geven aan een goede keten te hebben, terwijl de samenwerking en samenhang vaak nog veel structureler en formeler kan worden vastgelegd.’ Dementie Netwerk Nederland wil de netwerk- of ketencoördinatoren dan ook stimuleren om een gezamenlijk meerjarenplan op te stellen, om zo meer richting te geven aan goede regionale dementiezorg. ‘Als je er vervolgens voor kan zorgen dat dit plan wordt gedragen in de regio, dan komt dit niet alleen de zorg ten goede, maar draagt dat ook bij aan het versterken van de ketenzorg en de positie van de ketencoördinator.’

Volgens Pontier is het belangrijk dat er steeds meer verbinding komt tussen eerstelijns (ouderen)zorg en welzijn. ‘Iemand met dementie in de beginfase van de ziekte, moet zoveel mogelijk kunnen blijven meedoen aan het dagelijkse leven. En de mantelzorger moet goed worden ondersteund. Dan is de zorg in een zwaardere fase beter vol te houden. In mijn regio is de lokale afdeling van Alzheimer Nederland erg actief en dat begint zijn vruchten af te werpen. Gemeenten zijn inmiddels zelf bezig met een plan om dementievriendelijk te worden.’ Ook op het gebied van voorlichting worden stappen gezet. ‘Het programma Samen dementievriendelijk werkt met gratis trainingen keihard aan meer kennis over hoe je met mensen met dementie omgaat. Ik zie om me heen dat daar steeds meer gebruik van wordt gemaakt en dat is prachtig.’ Als het gaat om welzijn speelt ook de casemanager een belangrijke rol. Pontier: ‘Een casemanager moet vanaf de diagnose betrokken zijn en niet pas als de zorg te complex wordt. Daarbij is aandacht voor de wensen en behoeften van degene met dementie leidend. Gaat iemand bijvoorbeeld elke week biljarten? Hoe zorgen we er dan voor dat diegene dat kan blijven doen, ook als hij de spelregels niet meer weet?’

Omdat er nog geen structurele financiering voor het Dementie Netwerk Nederland is, doen de bestuursleden het werk voor de stichting in hun eigen tijd. Een begin is er wel: Alzheimer Nederland gaf een startsubsidie en stelt gratis vergaderruimte beschikbaar. ‘Het idee is dat de ketens of netwerken die zich aansluiten bij de stichting ‘contributie’ betalen. ‘Hoe meer participanten, hoe lager de bijdrage zal zijn’, vertelt Pontier. Het Dementie Netwerk Nederland is ook lid van het Deltaplan Dementie. ‘We zijn op zoek naar een manier om mee te praten en mee te denken als vertegenwoordiger van alle ketencoördinatoren. We willen in de lead blijven als het gaat om ketenzorg, onder andere door via het Deltaplan Dementie meer betrokken te zijn bij de plannen van het praktijkverbeterprogramma Dementiezorg voor Elkaar.’ Voor Pontier is het de eerste keer dat ze op landelijk niveau actief is. ‘Ik probeer met mijn nuchtere verstand een weg te vinden in dit hectische, dynamische en politieke veld. Hoewel het soms voelt alsof ik voor de leeuwen ben gegooid, is het leuk om te doen. Het is ontzettend inspirerend om in het bestuur samen te werken met een groep enthousiaste mensen die er alles aan wil doen om de dementiezorg in Nederland te verbeteren.’

---

interview met Gerard Schouw, directeur van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen

interview met Liesbeth Hoogendijk, directeur van Mezzo

interview met Gertjan van Rossum, directeur van WeHelpen

interview met Henk Vonk, directeur van FAMEPlanontwikkeling

interview met Marieke van Werkhoven, directeur van Zeeuwse Zorgschakels

interview met Prof. dr. Wiesje van der Flier, hoofd onderzoek bij het VUmc Alzheimercentrum

interview met Prof. dr. Frans Verhey, directeur van het Alzheimer Centrum Limburg in Maastricht

interview met Cordula Wagener, directeur en Anneke Francke, programmaleider Verpleging en Verzorging van het NIVEL

interview met Liane den Haan, directeur-bestuurder van ANBO

interview met Ineke van der Wal, directeur Gezondheid en Welzijn en Marijke Span, kwartiermaker ProMemo van Windesheim

interview met Victor van Dijk, voorzitter van de Raad van Bestuur van Omring

interview met Ton Muurling, mede-oprichter van het Kenniscentrum Dementie op Jonge Leeftijd

interview met Marcel Olde Rikkert, hoogleraar geriatrie Radboud Alzheimer Centrum Nijmegen

artikel n.a.v. ondertekening lidmaatschap door Patricia Can, adjunct directeur Pharos

interview met Henk Smid, directeur ZonMw

interview met John van Swieten, neuroloog en hoogleraar genetica

interview met Marijke Vos, voorzitter Deltaplan Dementie

interview met Erik-Jan Wilhelm, directeur Care Zorginkoop Zilveren Kruis (Achmea)

interview met Johan Lettink, TinZ

interview met Else Bos, PGGM

interview met Ruud Dirkse, directeur DAZ

interview met Jan Vuister, directeur Geriant

interview met Gea Broekema, directeur Alzheimer Nederland

interview met Pauline Meurs, oud-voorzitter Deltaplan Dementie

interview met Rien Nagel, lid raad van bestuur Rabobank