Cordula Wagner: ‘Onze stip op de horizon? Betere zorg voor mensen met dementie’
NIVEL, het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg, is in november toegetreden tot het Deltaplan Dementie. Een gesprek met directeur Cordula Wagner en Anneke Francke, programmaleider Verpleging en Verzorging, over het belang van praktijkgericht onderzoek en brede samenwerking voor betere dementiezorg.
Het NIVEL doet onafhankelijk onderzoek naar de structuur, de kwaliteit en de effectiviteit van de gezondheidszorg in Nederland. ‘Ons onderzoek sluit aan bij de problemen en uitdagingen waar de gezondheidszorg voor staat’, vertelt Cordula Wagner. ‘Het onderzoek dat wij doen is gedegen wetenschappelijk onderbouwd, maatschappelijk relevant en bovendien moeten de resultaten toepasbaar zijn in de praktijk. Bij het NIVEL draait het om de balans tussen die elementen.’ En het doel? ‘We willen dat de uitkomsten van ons onderzoek bijdragen aan betere zorg op verschillende niveaus: op dat van het individu, dat van de organisatie en op nationaal niveau.’ De resultaten van het NIVEL-onderzoek zijn openbaar: in principe kan iedereen ze inzien en de informatie gebruiken. Zo worden onderzoeksresultaten regelmatig verwerkt in richtlijnen voor de zorg, in praktische tools of in toegankelijke factsheets voor het algemene publiek.
Dementiezorg voor elkaar
Het NIVEL is sinds 1 november jl. lid van het Deltaplan Dementie. ‘Onze doelstellingen passen goed bij de doelstellingen van het Deltaplan Dementie’, aldus Anneke Francke. ‘We willen beide betere dementiezorg realiseren door middel van onderzoek. Bovendien hechten wij veel waarde aan samenwerking in consortia, omdat het vooruitgang faciliteert.’ Een mooi voorbeeld is het zojuist gelanceerde praktijkverbeterprogramma ‘Dementiezorg voor elkaar’, dat moet leiden tot persoonsgerichte zorg en ondersteuning die aansluit bij de leefwereld van mensen met dementie en hun naasten. NIVEL participeert samen met Vilans, Movisie, Pharos en het Trimbos-instituut in het consortium dat het praktijkverbeterprogramma in nauw overleg met het bestuur van het Deltaplan Dementie heeft ontwikkeld. Het programma start in 2017. Na vier jaar levert dit onder meer een geactualiseerde Zorgstandaard Dementie op, waarin is beschreven waar goede dementiezorg aan moet voldoen, en – afhankelijk van de ontwikkelingen – een register dementiezorg. Vooral voor de ontwikkeling van het register biedt het NIVEL een belangrijke toegevoegde waarde: bij het onderzoeksinstituut is veel knowhow aanwezig over hoe je een nationaal register het beste kan inrichten. ‘Momenteel wordt er op veel verschillende plekken en op veel verschillende manieren geregistreerd’, legt Cordula Wagner uit. ‘Het zou mooi zijn als er over vier jaar een goede, uniforme manier van registreren is.’ Dat is volgens de directeur een uitdaging die je alleen niet voor elkaar krijgt. ‘We willen voorkomen dat er meer regeldruk ontstaat door registratie verplicht te stellen. Daarom zie ik voor het Deltaplan Dementie een belangrijke aanjagersrol weggelegd: we moeten het voordeel van registratie benadrukken, want goede gegevens leveren immers landelijk en regionaal goed inzicht in de kwaliteit van de dementiezorg. Daar profiteert uiteindelijk iedereen van.’
Dementiemonitor Mantelzorg
Een ander voorbeeld van samenwerking is de tweejaarlijkse Dementiemonitor Mantelzorg, een onderzoek onder ruim 3400 mantelzorgers dat laat zien hoe zij de zorg en ondersteuning ervaren, zowel thuis als in een verpleeghuis. Het NIVEL voert dit onderzoek uit in samenwerking met Alzheimer Nederland. ‘Uit de meest recente Dementiemonitor Mantelzorg blijkt dat de belasting van mantelzorgers van mensen met dementie enorm is toegenomen’, vertelt Anneke Francke. Waar in 2011 en 2013 nog één op de tien mantelzorgers zwaar belast of overbelast was, is dat in 2016 één op de zes. Een significante stijging, die aangeeft dat de rek er bij veel mantelzorgers uit is.’ De uitkomsten worden ingezet om te pleiten voor zorgverbetering: zo gebruikt Alzheimer Nederland de resultaten voor lobby op lokaal, regionaal en landelijk niveau. En in het BESIDE-project brengt het NIVEL samen met onderzoekers van het VUmc in Amsterdam de ‘best practices’ van zorgtrajecten bij mensen met dementie in kaart. Door mantelzorgers, zorgverleners en andere belangrijke experts uit het veld actief te betrekken, wordt er voor gezorgd dat de kennis over de best practices daadwerkelijk in de praktijk wordt gebruikt.
Versterkend effect
Betere zorg voor mensen met dementie en hun mantelzorgers, dat is de stip op de horizon voor het NIVEL. Maar wat verstaan Cordula Wagner en Anneke Francke daar precies onder? ‘Wij zetten in op persoonsgerichte zorg, die beter is afgestemd op de wensen en behoeften van de gebruikers. Denk hierbij bijvoorbeeld aan dagactiviteiten op maat’, leg Anneke Francke uit. ‘Ook moet er meer oog zijn voor het sociale netwerk rondom mensen met dementie en is meer samenhang nodig tussen zorg en vormen van maatschappelijke ondersteuning. Zo kunnen we de belasting van mantelzorgers stabiliseren of terugdringen en er voor zorgen dat mensen langer thuis kunnen blijven wonen. Daarnaast moet er meer en betere samenwerking zijn tussen zorg- en welzijnsorganisaties, zowel intra- als extramuraal’, vult Cordula Wagner aan. De directeur van het NIVEL heeft hoge verwachtingen van het Deltaplan Dementie. ‘Ik ben er van overtuigd dat er een mobiliserend, versnellend en versterkend effect kan uitgaan van dit samenwerkingsverband. Ondanks de uiteenlopende doelstellingen en achtergronden van de leden, staan onze neuzen dezelfde kant op. Met de inzet van onze kennis en expertise kunnen we in de toekomst veel bereiken voor mensen met dementie en hun omgeving.’
Lees ook:
interview met Liane den Haan, directeur-bestuurder van ANBO
interview met Ineke van der Wal, directeur Gezondheid en Welzijn en Marijke Span, kwartiermaker ProMemo van Windesheim
interview met Victor van Dijk, voorzitter van de Raad van Bestuur van Omring
interview met Ton Muurling, mede-oprichter van het Kenniscentrum Dementie op Jonge Leeftijd
interview met Marcel Olde Rikkert, hoogleraar geriatrie Radboud Alzheimer Centrum Nijmegen
artikel n.a.v. ondertekening lidmaatschap door Patricia Can, adjunct directeur Pharos
interview met Henk Smid, directeur ZonMw
interview met John van Swieten, neuroloog en hoogleraar genetica
interview met Marijke Vos, voorzitter Deltaplan Dementie
interview met Erik-Jan Wilhelm, directeur Care Zorginkoop Zilveren Kruis (Achmea)
interview met Johan Lettink, TinZ
interview met Else Bos, PGGM
interview met Ruud Dirkse, directeur DAZ
interview met Jan Vuister, directeur Geriant
interview met Gea Broekema, directeur Alzheimer Nederland
interview met Pauline Meurs, oud-voorzitter Deltaplan Dementie
interview met Rien Nagel, lid raad van bestuur Rabobank
0 reacties