Madeleine Matzer: “Dementie hoeft niet het einde te betekenen, maar kan ook een nieuw begin zijn”

Madeleine Matzer is artistiek leider van MATZER Theaterproducties, dat sinds kort lid is van het Deltaplan Dementie en te zien is tijdens het Jaarevent. Haar moeder had de ziekte van Alzheimer. De ervaringen die Madeleine opdeed tijdens het veertien jaar durende ziekteproces, verwerkte ze in de voorstelling Je kunt me gerust een geheim vertellen. Een hoopvol verhaal over een moeder met dementie en haar dochter, die ondanks het verdriet, de boosheid en de wanhoop dichter bij elkaar komen dan ooit.

Madeleine wil met de nieuwe voorstelling bovenal een positief verhaal over dementie vertellen. Want ondanks de moeilijke, verdrietige en verwarrende gebeurtenissen, maakte ze veel prachtige momenten mee met haar moeder. “Een lieve glimlach, de dankbare blik als we samen een ijsje aten of samen de slappe lach krijgen als m’n moeder haar kleren binnenstebuiten aantrok”, legt Madeleine uit in de Verkadefabriek in Den Bosch, de thuisbasis van MATZER Theaterproducties. Het werd een voorstelling die ze zelf graag had willen zien voor haar moeder ziek werd. “Ik weet uit ervaring dat je als mantelzorger vaak niet weet waar je het moet zoeken, zowel letterlijk als figuurlijk. Welke fases kom je tegen in het ziekteproces? Hoe reageert de buitenwereld? Hoe ga je om met stemmingswisselingen, verdriet en woede? En hoe zorg je ervoor dat je in contact blijft met elkaar? Deze voorstelling biedt handvatten en houvast, zodat niet iedere mantelzorger het wiel zelf hoeft uit te vinden. Ook hoop ik dat de voorstelling helpt om het contact met mensen met dementie te verbeteren.” 

Laat jezelf thuis

De gouden tip van Madeleine? Laat jezelf thuis. “Toen ik een keer huilend op de gang van het verpleeghuis stond, zei een andere dochter van iemand met dementie tegen me: ‘Laat jezelf de volgende keer thuis en kijk wat er gebeurt’. Het werkte: als je de verbeelding toelaat en meesurft op de tijdmachine van degene met dementie, kan je prachtige en intieme ontmoetingen hebben.” Madeleine ging daarna met plezier naar haar moeder toe. “Ze had op een gegeven moment geen idee meer wie ik was, maar wist wel dat ik op een ondefinieerbare manier ‘thuis’ vertegenwoordigde. Ze voelde zich veilig bij me.” Omdat MATZER meer wil doen dan alleen een voorstelling spelen, vindt er altijd een nagesprek plaats. “Door met elkaar in gesprek te gaan hoop ik dat mensen zich minder alleen voelen in hun gevoelens van verdriet, rouw, onmacht en boosheid”, zegt Madeleine. “We lopen allemaal tegen dezelfde problemen en uitdagingen aan. Die hoef je niet alleen op te lossen en aan te gaan – er zijn ontzettend veel instanties waar je terechtkunt voor hulp en ondersteuning.” Ook worden er workshops ontwikkeld over Madeleine’s methodiek om beter contact te maken met iemand met dementie.

Nieuw begin

Madeleine maakte de voorstelling ook voor mensen die (nog) niet met dementie te maken hebben. “Voor veel mensen is dementie een schrikbeeld dat ze nooit hopen mee te maken. Ik ontken niet dat het een ontzettend ingrijpende aandoening is, maar toch zijn er ook gouden randjes. Mijn moeder werd gelukkiger dan ze ooit was geweest. Ze maakte de oorlog mee en werd regelmatig gillend wakker. Door de dementie raakte ze al die traumatische herinneringen kwijt. Zonder deze ballast werd ze een milder mens, waardoor ook mijn relatie met haar verbeterde.” En dat is de hoopgevende boodschap die Madeleine over wil brengen aan iedereen die ooit met dementie te maken krijgt: dementie hoeft niet het einde te betekenen, maar kan ook een nieuw begin zijn. 

Voorproefje

MATZER Theaterproducties sloot zich onlangs aan bij het Deltaplan Dementie. “Alle belangrijke partners op het gebied van dementie hebben zich aangesloten bij dit platform. Voor ons is dat een prachtige manier om een zo groot en breed mogelijk publiek te bereiken”, zegt Madeleine. Het is namelijk de bedoeling dat de voorstelling niet alleen in het theater te zien is, maar ook bij zorg- en welzijnsinstellingen, ziekenhuizen en andere organisaties die daar interesse in hebben. Deelnemers aan het Jaarevent op 3 november a.s. hebben geluk: zij krijgen alvast een voorproefje van de voorstelling. De voorstelling zal op 21, 22 en 23 januari 2021 te zien zijn in de Verkadefabriek in Den Bosch. Daarna volgt een landelijke tournee.

Meer weten? Kijk op matzer.org/geheim