“Ten koste van alles thuis blijven wonen, is geen oplossing”

“Wij hebben samen een visie op wat goede zorg is. Op dat gebied is er nog veel te winnen. Het mooie van het Deltaplan Dementie is dat we daarmee samen ons geluid kunnen laten horen.” Hiermee vatte Ronald Schmidt, directievoorzitter Verpleging en Verzorging van Cordaan, het doel van de themabijeenkomst ‘Gelukkig langer thuis. Thuis langer gelukkig?’ op 3 juni jl. goed samen. De middag maakt deel uit van een cyclus van bijeenkomsten over het thema ‘Dementiezorg in een veranderend stelsel’, georganiseerd door het Deltaplan Dementie.

De overheid wil dat ouderen, met of zonder beperkingen, zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Voor veel mensen is dit ook een diep gekoesterde wens. Daarom ontwikkelt het Deltaplan Dementie samen met haar leden een zorgverbeterprogramma om langer thuis wonen mogelijk maken. Om dit programma te voeden, wisselden op 3 juni jl. ruim vijftig zorgprofessionals en andere geïnteresseerden met elkaar van gedachten over deze ontwikkeling en de dilemma’s die daaruit voortvloeien. 

Cordaan, zorgaanbieder in de regio Amsterdam en lid van het Deltaplan Dementie, bracht het afgelopen jaar in beeld wat er nodig is om langer thuis blijven mogelijk te maken. De organisatie is voorstander van een integraal zorgaanbod dat aansluit bij de wensen en behoeften van mensen met dementie. “De transitie in de zorg hebben we gehad. Nu nog de transformatie”, aldus Ronald Schmidt, directievoorzitter Verpleging en Verzorging. “We lijken zonder aarzeling aan te nemen dat thuis altijd beter is, maar toch blijken er kort na de transitie al knelpunten te ontstaan. Denk aan de druk op de wijkzorg, toenemende wachtlijsten voor intramurale zorg en toenemende spanning door druk op crisis- en spoedopnames.” En in sommige gevallen moet je je afvragen of mensen die bijvoorbeeld alleenstaand zijn en nauwelijks een sociaal netwerk hebben thuis wel beter af zijn.

Volgens Schmidt is het tijd voor verandering. Zo moet het dagbestedingsaanbod voor mensen met dementie meer aansluiten bij wat zij nodig hebben. De wijkverpleegkundige moet een belangrijke rol gaan spelen zodat de overgang van extra- naar intramurale zorg gemakkelijker wordt. Bovendien moeten we voorkomen dat de know-how van de casemanager verloren gaat, bijvoorbeeld door de casemanager een expertrol over de wijkteams heen te geven. Vooral het laatste punt zorgt voor reacties uit de zaal. “De casemanager is van grote waarde voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Zonder casemanager krijgt de wijkverpleegkundige een enorm takenpakket, die dat zonder specialisten niet kan waarmaken”, aldus Jan Vuister, directeur van zorginstelling Geriant en bestuurslid van het Deltaplan Dementie. Ook mantelzorger Henk Heikens pleit voor een vakbekwame, vaste begeleider voor mensen met dementie. De overgang vanuit huis naar een verpleeghuis is nu vaak te abrupt. In het Deltaplan Dementie wordt gewerkt aan een verbeterprogramma voor de dementiezorg. Ook de zoektocht naar de juiste rol van de casemanager en continuïteit van de zorg krijgen daarin zeker een plaats, aldus Denijs Guijt, directeur van het Deltaplan Dementie.

“Ten koste van alles thuis blijven wonen, is geen oplossing”, vat Ronald Schmidt zijn pleidooi samen. “Als het thuis niet meer gaat, moet intramurale zorg een acceptabel alternatief zijn.” Volgens Schmidt doet het negatieve beeld dat de maatschappij heeft van intramurale zorg geen recht aan de opgave waarvoor de sector staat en de inspanningen die worden geleverd. Zo heeft Cordaan samen met patiënten, familie en zorgmedewerkers een leidraad ontwikkeld aan de hand waarvan het de komende jaren aan de slag gaat met het transformeren van de eigen zorglocaties tot voorzieningen die voldoen aan de wensen en behoeften van de cliënt. “Ons doel voor de komende jaren is: niet meer thuis en toch gelukkig.”

Zorgaanbieders hebben het niet makkelijk. Omgaan met de toenemende financiële druk door bezuinigingen zal de komende jaren een grote uitdaging zijn. Hoe kunnen zorgaanbieders het beste grip op kwaliteit en inzicht in de kosten krijgen? Jet Wiechers, partner bij KPMG Plexus, heeft brede ervaring met zorgprogrammering. “Met zorgprogrammering bundel je de kennis en maak je inzichtelijk hoe je dingen doet binnen je organisatie. Dit betekent absoluut niet het in detail voorschrijven van alles wat er moet gebeuren. Het is een samenvatting van wat je gezamenlijk het meest belangrijk vindt. Daarmee vormt zorgprogrammering een belangrijke basis om op regelmatige momenten te bepalen of je nog steeds het goede doet. Dat brengt rust.” Volgens Wiechers is het werken met zorgprogrammering een continue ontwikkelingscyclus die organisaties helpt het beste uit een groep professionals te halen en ze bovendien in staat stelt om de ontwikkelingen bij te benen. “Het is een landingsbaan voor innovaties en een belangrijke stap om de zorg inzichtelijker en beter te maken.”

* De volgende themabijeenkomst van het Deltaplan Dementie vindt plaats op 25 september rondom het thema ’dementie beleven’.