Volgens Wim van der Meeren, bestuurder van zorgverzekeraar CZ, staat de huidige kennis over (omgaan met) dementie in geen enkele verhouding tot de omvang van het probleem. En dat moet volgens hem echt anders. Goede reden voor CZ om lid te zijn van het Deltaplan Dementie én vol in te zetten op ondersteuning van mantelzorgers bij dementie.

‘Enerzijds zoeken we naar een pil om dementie te kunnen behandelen of genezen, anderzijds zoeken we naar manieren om zo goed mogelijk met de ziekte om te gaan. En vooral op dat laatste vlak is nog veel winst te boeken’, begint Van der Meeren. ‘Dementie is een sluipende ziekte en het verdriet dat ermee gepaard gaat is vaak hartverscheurend. Naasten van mensen met dementie nemen afscheid van iemand die nog leeft. Ook voelen zij zich vaak enorm schuldig als ze de zorg uit handen moeten geven omdat het thuis niet langer gaat. Wij willen bijdragen aan het verbeteren van de kennis over dementie en praktische handvatten bieden om met de ziekte om te gaan. Op die manier hopen we mantelzorgers en andere naasten te kunnen helpen om hun verdriet een plek te geven.’ En dat blijft niet alleen bij woorden. Dementie is al sinds 2015 een strategisch speerpunt van CZ. Ook is de zorgverzekeraar al vanaf de start betrokken bij het Deltaplan Dementie.

Het verbeteren van de zorg, één van de pijlers van het Deltaplan Dementie, is ook een belangrijke missie van CZ. ‘Zorgaanbieders zijn op zichzelf best goed bezig, maar het zoeken van samenhang is nog niet vanzelfsprekend. Het is van groot belang dat zorgverleners in de keten elkaar écht goed kennen. En dat betekent veel meer dan alleen op de hoogte zijn van elkaars bestaan’, aldus Van der Meeren. De Netwerk Review Scan is een instrument dat daarvoor wordt ingezet. Het is een manier om de kwaliteit van de regionale samenwerkingen te meten, aan de hand van onder andere structuur, inhoud, ontwikkelingsperspectief en financiering. Ketens krijgen zo niet alleen inzicht in het functioneren van hun dementienetwerk, maar krijgen hiermee ook een praktische tool in handen om concreet aan de slag te gaan met de meest relevante knelpunten. Uit de Netwerk Review Scan bleek onder andere dat er te weinig inzicht is in het regionale zorgaanbod. ‘Zo zijn wijkverpleegkundigen bijvoorbeeld onvoldoende bekend met het aanbod in het sociale domein. Dat is jammer, want juist hiermee kunnen ze mantelzorgers van mensen met dementie nog beter ondersteunen.’ Inmiddels is de Netwerk Review Scan in tien regio’s uitgevoerd en in vier regio’s worden concrete afspraken gemaakt over de optimalisatie van het zorgpad.

CZ richt zich ook nadrukkelijk op ondersteuning van mantelzorgers van mensen met dementie. Daarom wordt momenteel de nieuwe digitale tool Petje af! Mantelzorger ontwikkeld. ‘Mantelzorgers zijn waardevol, maar het risico dat zij opbranden is groot. Zonder dat ze het zelf in de gaten hebben, verzuipen zij vaak in allerlei zorgtaken. Meer zelfbewustzijn en grenzen leren stellen is belangrijk om de zorg langer vol te houden en crisissituaties te voorkomen. Bovendien moet er ook ruimte blijven om samen met je naaste te kunnen genieten van de kleine dingen in het leven.’ Met de tool wil CZ mantelzorgers inzicht geven in hun mantelzorgtaken en belasting. Dit gebeurt door te vragen naar welke petten iemand draagt (denk aan de pet van verzorger, kok, boekhouder, schoonmaker, etc.), hoe zwaar deze taken zijn en hoe lang de mantelzorger denkt deze taken nog te kunnen volhouden. Via de tool wordt de mantelzorger ook wegwijs gemaakt in het zorg- en ondersteuningsaanbod. Ook wil CZ laten zien dat hulp vragen aan de mensen in je omgeving helemaal niet zo ingewikkeld hoeft te zijn. ‘Eens per week helpen met het legen van de vuilnisbak of een handje helpen in de tuin kan al veel verschil maken’, aldus Van der Meeren. De tool biedt CZ bovendien veel informatie over de daadwerkelijke belasting en ondersteuningsbehoefte van mantelzorgers. ‘Op basis daarvan kunnen wij ons aanbod versterken. Niet alleen met formeel zorgaanbod, maar ook met ondersteuning die er voor de mantelzorger werkelijk toe doet. Blijkt dat mantelzorgers moeite hebben met het regelen van de administratie? Dan kunnen we bijvoorbeeld met een bank zoeken naar een passende oplossing. Zo voorkomen we dat er een beroep moet worden gedaan op formele zorg.’ 

Volgens Van der Meeren is er onder andere dankzij de gezamenlijke inspanningen van de leden van het Deltaplan Dementie langzaam verbetering te zien. ‘Met het Deltaplan Dementie komen veel puzzelstukjes bij elkaar om écht verandering en vernieuwing aan te jagen. Ieder neemt vanuit zijn eigen rol en regio input mee waardoor er waardevolle verbindingen ontstaan.’ Zo is er toenemende aandacht voor dementie in de media en wordt de samenleving dementievriendelijker, de zorg voor mensen met dementie persoonsgerichter en de ondersteuning van mantelzorgers steeds uitgebreider. Vooral dat laatste is belangrijk voor CZ. ‘Wij willen mantelzorgers in hun kracht zetten door uit te gaan van wat iemand kan en wil. Daardoor hopen we dat zij weer familielid of geliefde van degene met dementie kunnen zijn. Want er moet meer zijn dan alleen zorg.’

---

interview met Henk Nies, directeur van Vilans

interview met directeur Herman de Haan en woordvoerder Laura Smit-Rigter van De Hersenstichting

interview met Hansje Pontier, voorzitter van Dementie Netwerk Nederland

interview met Gerard Schouw, directeur van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen

interview met Liesbeth Hoogendijk, directeur van Mezzo

interview met Gertjan van Rossum, directeur van WeHelpen

interview met Henk Vonk, directeur van FAMEPlanontwikkeling

interview met Marieke van Werkhoven, directeur van Zeeuwse Zorgschakels

interview met Prof. dr. Wiesje van der Flier, hoofd onderzoek bij het VUmc Alzheimercentrum

interview met Prof. dr. Frans Verhey, directeur van het Alzheimer Centrum Limburg in Maastricht

interview met Cordula Wagener, directeur en Anneke Francke, programmaleider Verpleging en Verzorging van het NIVEL

interview met Liane den Haan, directeur-bestuurder van ANBO

interview met Ineke van der Wal, directeur Gezondheid en Welzijn en Marijke Span, kwartiermaker ProMemo van Windesheim

interview met Victor van Dijk, voorzitter van de Raad van Bestuur van Omring

interview met Ton Muurling, mede-oprichter van het Kenniscentrum Dementie op Jonge Leeftijd

interview met Marcel Olde Rikkert, hoogleraar geriatrie Radboud Alzheimer Centrum Nijmegen

artikel n.a.v. ondertekening lidmaatschap door Patricia Can, adjunct directeur Pharos

interview met Henk Smid, directeur ZonMw

interview met John van Swieten, neuroloog en hoogleraar genetica

interview met Marijke Vos, voorzitter Deltaplan Dementie

interview met Erik-Jan Wilhelm, directeur Care Zorginkoop Zilveren Kruis (Achmea)

interview met Johan Lettink, TinZ

interview met Else Bos, PGGM

interview met Ruud Dirkse, directeur DAZ

interview met Jan Vuister, directeur Geriant

interview met Gea Broekema, directeur Alzheimer Nederland

interview met Pauline Meurs, oud-voorzitter Deltaplan Dementie

interview met Rien Nagel, lid raad van bestuur Rabobank